Al-Nakba (1948)
De eenzijdige proclamatie van de Staat Israel op 14 mei 1948 had voor de Palestijnen dramatische gevolgen. Want de oorlogshandelingen die onmiddellijk daarop uitbraken, zijn door Israel aangegrepen om een tot in details voorbereide campagne van etnische zuivering in gang te zetten (het zogeheten Plan Dalet), bedoeld om de demografische verhoudingen in de te vormen Joodse Staat meteen ingrijpend te wijzigen. Gebeurde dat niet, dan zou net iets meer dan de helft van de inwoners van die Joodse Staat ‘niet-joods’ zijn.
Om de vluchtelingenstroom op gang te brengen, zijn bloedbaden aangericht. Daarvan was al vóór 14 mei 1948 – ruim een maand vóór het eind van het Britse mandaat over Palestina – sprake, waaronder in het Palestijnse dorp Deir Yassin op 9 april 1948. Al met al waren vóór de proclamatie van de Staat Israel waren al rond 300.000 Palestijnen voor het geweld op de vlucht geslagen.
Uiteindelijk kwamen zo’n 750.000 Palestijnen (83 procent van het Palestijnse bevolkingsdeel) als vluchteling elders in Palestina of in de Arabische buurlanden terecht. Degenen die niet waren gevlucht, bleven als minderheid achter in een staat die bedoeld was voor joden. Om de terugkeer van de vluchtelingen te bemoeilijken, zo niet onmogelijk te maken, werden ruim vijfhonderd ontvolkte dorpen met de grond gelijkgemaakt.
Al in december 1948 legde de Algemene Vergadering van de VN, overeenkomstig haar Handvest, in Resolutie 194 het recht op terugkeer en compensatie van Palestijnse vluchtelingen vast. Op voorwaarde deze resolutie te implementeren, is Israel in 1949 toegelaten tot de VN. Implementatie van Resolutie 194 is evenwel achterwege gebleven. Onder meer Europese lidstaten – waarvan er twee behoren tot de permanente leden van de Veiligheidsraad – hebben daaraan voor Israel geen consequenties willen verbinden, zoals het doorvoeren van dwangmaatregelen. Daarmee hebben zij implementatie van de rechten van de Palestijnen verhinderd. Aan Palestijnse vluchtelingen is (en wordt) via de speciaal daarvoor in het leven geroepen (december 1949) United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA) humanitaire hulp verleend. De UNRWA is blijven bestaan naast het korte tijd later opgerichte Office of the United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR).
Voordat Groot-Brittannië in de Kwestie Palestina naar de achtergrond verdween, schaarde Londen zich achter het streven van koning Abdullah van (toen nog) Trans-Jordanië om meer Arabisch grondgebied onder controle te krijgen, door deze toe te staan – de Jordaanse strijdkrachten stonden destijds nog onder bevel van Britse officieren – zich in de oorlog van 1948-1949 meester te maken van de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, waar zich heiligdommen van joden, christenen en moslims bevinden. Vooraf waren daarover geheime afspraken gemaakt met het joods-zionistische leiderschap in Palestina. Wat Groot-Brittannië betreft werd de steun voor deze stap vooral ingegeven om te voorkomen dat het machtsvacuüm dat met het vertrek van de Britten in Palestina ontstond, door Palestijns-nationalistische krachten zou worden opgevuld. In 1950 werd de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem, door Trans-Jordanië geannexeerd, waarna het land zijn naam veranderde in Jordanië, aangezien beide oevers van de rivier de Jordaan nu binnen het grondgebied van de staat vielen. De Strook van Gaza kwam onder militair bestuur van Egypte te staan.
Zo is het voormalige mandaatgebied Palestina kort na de Tweede Wereldoorlog opgedeeld in de Staat Israel (dat door veroveringen uiteindelijk niet 54 maar 78 procent van het grondgebied besloeg) en daarnaast de Westelijke Jordaanoever en de Strook van Gaza (samen de resterende 22 procent). De grenzen tussen de verschillende delen waren willekeurig, aangezien zij niet anders waren dan wapenstilstandlinies tussen de diverse legermachten.
Verder>
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.