maandag 23 juni 2014

Rapport ontleedt agro-industrie in illegale Israëlische nederzettingen

Winst slaan uit ernstige mensenrechtenschendingen is illegaal. Dat weten we en dat stelt ook het internationaal recht. Toch blijven sommige bedrijven profiteren van zulke schendingen en weigeren overheden hun verantwoordelijkheid te nemen. Nochtans zouden gewapende conflicten ontmoedigd worden door deze handelsstromen stil te leggen. Simpel, zou je denken.
maandag 23 juni 2014
Maar komen de kruiden, dadels en aardappelen die je koopt in jouw supermarkt uit Israël? Dan is het mogelijk dat ze verbouwd werden in de illegale Israëlische nederzettingen. Ze zijn de vruchten van de Israëlische agro-industrie, een gesloten wereldje dat volop profiteert van de Israëlische militaire controle over water en land in de bezette Palestijnse gebieden.
Waar een dadel of avocado met het label 'Made in Israel' nu precies vandaan komt, is een moeilijke vraag. Vredesactie trok afgelopen jaren naar de Belgische supermarkten en vroegmarkten om het uit te zoeken. Vrijwilligers inventariseerden welke producten wanneer worden aangeboden en hoe ze gelabeld zijn. De informatie gaven we door aan Who Profits, een Israëlisch onderzoekscentrum. Het integreerde het Belgische veldwerk in het uitgebreide rapport Made in Israël. In dit rapport brengt Who Profts de Israëlische kant van de keten in kaart.

Label

Israël produceert een enorme variëteit aan landbouwproducten. Het gaat zowel om groenten (tomaten, aardappelen, zoete aardappelen, wortelen, paprika's) als fruit (avocado, citrusvruchten, druiven, kiwi, dadels) en verse kruiden (munt, basilicum, oregano, bieslook). Veel van deze producten worden verbouwd in de illegale Israëlische nederzettingen in de bezette gebieden (de Westelijke Jordaanoever, Oost-Jeruzalem en de Golanhoogte). De landbouwindustrie in de illegale nederzettingen legt beslag op de meest vruchtbare velden en een groot deel van de beschikbare watervoorraden.
De uitvoer van landbouwgoederen is één van de meest winstgevende sectoren van de Israëlische markt. Volgens het Israëlisch instituut voor Export was uitvoer van groenten en fruit in 2012 goed voor 1 miljard dollar. Eén derde van de uitgevoerde goederen wordt verbouwd in de illegale nederzettingen. Van de totale uitvoer is 65 procent bestemd voor de Europese markt.
Het aandeel van verse groenten en fruit naar de Europese markt is goed voor 32 procent van alle naar Europa uitgevoerde Israëlische producten. Op de Europese markt worden de meeste van deze producten aangeboden onder het label 'made in Israël'. Nochtans erkent de internationale gemeenschap de bezette gebieden niet als een deel van Israël en werden de Israëlische nederzettingen meermaals veroordeeld.

Zicht krijgen op de keten

Onderzoekers van Who Profits baseerden zich voor dit rapport op uitgebreid veldonderzoek in de nederzettingen, op marktonderzoek in Israël zelf en op marktonderzoek dat gebeurde in verschillende Europese landen, waaronder België. Israëlische exportbedrijven houden de keten zo lang mogelijk in eigen beheer. Vaak is er geen informatie terug te vinden over de verschillende tussenstappen in de keten.
De mechanismen die in de landbouwsector gebruikt worden om producten langs de hele keten te kunnen volgen – van op het veld tot in de supermarkt – lopen vaak dood op pakhuizen in Israël zelf. Hier komen alle groenten en fruit van de verschillende velden toe en worden ze ingepakt in uniforme dozen met opschrift 'made in Israël'.
Zelfs Belgische importeurs en supermarkten weten zelden met zekerheid te zeggen waar hun aangekochte Israëlische pompelmoezen of avocado's juist vandaan komen. Met Made in Israël krijgen we een beter overzicht dan ooit tevoren op de Israëlische kant van de keten. Het rapport inventariseert per nederzetting welke Israëlische bedrijven er activiteiten hebben, wat er verbouwd wordt en naar welke landen de producten worden geexporteerd.

Belgische verantwoordelijkheid

De Belgische en Europese overheden veroordelen regelmatig de Israëlische plannen om de nederzettingen verder uit te breiden, maar voegen geen daden bij hun woorden. De illegale handel met de nederzettingen werd tot nu toe niet stopgezet. De agro-industrie in de bezette gebieden is voor Israël een effectieve manier om grote stukken land onder Israëlische controle te plaatsen.
Het meest vruchtbare deel van de Westelijke Jordaanoever, de Jordaanvallei, is in de praktijk bijna ontoegankelijk voor de Palestijnse bevolking. Waar geen landbouwplantages zijn – zelf vaak omgord met metershoge hekken onder stroom, soms met landmijnen – worden 'militaire zones' geïnstalleerd. De Palestijnse bevolking word de toegang ontzegd tot land en watervoorraden.
Dit zijn feiten die ontegensprekelijk in strijd zijn met het internationaal humanitair recht. Dit is het Israëlische beleid dat de Belgische en Europese overheden veroordelen. Tegelijkertijd blijven de producten die in de nederzettingen geproduceerd worden en die de illegale situatie mee in stand houden probleemloos de weg naar onze supermarkten vinden.

Made in Illegality

Begin dit jaar bundelden 25 Belgische organisaties, waaronder Vredesactie, de krachten in het platform 'Made in illegality'. Op basis van een uitgebreide studie die de verantwoordelijkheid van de Belgische overheid onder het internationaal humanitair recht toelicht, eisen we dat onze overheid alle invoer van producten uit de nederzettingen de toegang tot de Belgische markt ontzegt. Daarnaast moet er werk gemaakt worden van een Belgisch buitenlands- en handelsbeleid dat naast economische overwegingen ook aandacht heeft voor het internationaal recht. Daarom moet de Belgische overheid op zijn minst de nederzettingen uitsluiten uit alle billaterale akkoorden met Israël. Ten slotte moet de overheid een duidelijke positie innemen ten aanzien van het Belgische bedrijfsleven: investeren in de illegale Israëlische nederzettingen kan niet.

Meer info
'Made in Israel' – Who Profits
Belgisch platform Made in Illegality
Petitie Made in Illegality: vraag de Belgische overheid de handel met de illegale Israëlische nederzettingen stop te zetten

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Opmerking: Alleen leden van deze blog kunnen een reactie posten.